Το αδυσώπητο 5% των Ελληνίδων που θηλάζουν αποκλειστικά για 6 μήνες σε σύγκριση με τα ποσοστά των γειτονικών μας χωρών (π.χ. 42% στο Λουξεμβούργο, 36% στην Τσεχία, 100% στην Αλβανία) μας μαρτυρά πως κάτι πάει στραβά. Ιδίως όταν μετρήθηκε πως το 90% των Ελληνίδων δηλώνουν πρόθυμες να θηλάσουν. Και το πληρώνουν τα παιδιά μας.
Δυστυχώς στην Ελλάδα ο θηλασμός όχι μόνο δεν προάγεται (στο εξωτερικό λειτουργούν ειδικά καφέ, εστιατόρια ακόμα και σινεμά ειδικά για θηλάζουσες), αλλά και υποβιβάζεται. Όλοι θυμόμαστε τα νεογέννητά μας να συνοδεύονται με το μπουκάλι τους από το μαιευτήριο κιόλας. Κάποιες μαίες μας είδαν το στήθος και απεφάνθησαν: «Δεν έχετε αρκετό γάλα. Να δώσετε συμπλήρωμα.»
Στον πόλεμο των πολυεθνικών γάλακτος όπου κάθε κουτί γάλακτος σκόνης κοστίζει περίπου €15 και διαρκεί 3-4 μέρες, η Ελληνίδα μητέρα αμύνεται 1) άοπλη και 2) φοβισμένη.
-Άοπλη, χωρίς τη σωστή καθοδήγηση από γιατρούς, οι οποίοι συχνά από φόβο μη δυσαρεστηθεί ο πελάτης συστήνουν εύκολα το γνωστό «συμπλήρωμα». Οι γυναίκες όμως που είναι ενημερωμένες στο θέμα του θηλασμού κατευθύνονται σε παιδίατρους που στηρίζουν το θηλασμό. Αλλά και από τις γυναίκες του περίγυρού της η θηλάζουσα μητέρα δεν έχει να περιμένει πολλά, αφού και εκείνες συνήθως έχουν μαύρα μεσάνυκτα και συνεπώς είναι αδύνατο να μεταδοθεί η πολύτιμη τέχνη του θηλασμού από γυναίκα σε γυναίκα.
-Φοβισμένη γιατί η ευθύνη του νεογέννητου είναι τεράστια και χρειάζεται ιδιαίτερη ψυχραιμία ιδίως από την άπειρη μητέρα ώστε να μην ερμηνεύει τα συνεχή κλάματα του νεογέννητου ως πείνα που προκαλεί δήθεν η ανεπάρκεια του γάλακτός της. Το συμπλήρωμα γιατρεύει αυτό τον φόβο αλλά και προσφέρει γρήγορα σωματικό βάρος. Το νεογέννητο όμως θα αργήσει να διαχωρίσει τις ανάγκες του. Το «πεινάω», «κρυώνω», «νυστάζω», «βαριέμαι», «πονάω», «με ενοχλεί το φως /η φασαρία», «θέλω αγκαλίτσα κ.λ.π.» είναι ένα κουβαράκι μέσα στην καρδούλα του, οπότε φανταστείτε σε κάθε τέτοια διαφορετική ανάγκη εμείς, αντί να προσπαθούμε να τη διαβάσουμε, να το μπουκώνουμε με ένα μπιμπερό, καλού κακού. Μήπως για αυτό αρκετοί ενήλικες όταν αντιμετωπίζουν διάφορα προσωπικά προβλήματα το ρίχνουν στο φαγητό; Προσθέστε την κακή ψυχολογική κατάσταση της λεχώνας, καθώς και το άγχος της να επιστρέψει στο κανονικό της σώμα.
Άλλες μητέρες ανησυχώντας για την ποσότητα του γάλακτος τους, το εξάγουν με τεχνητό τρόπο για να το μετρήσουν. Δυστυχώς και αυτές απογοητεύονται, αφενός γιατί η τεχνητή εξαγωγή είναι πάντοτε ελλιπής σε σχέση με το θηλασμό αφετέρου γιατί η ποιότητα του μητρικού σε σχέση με το ξένο γάλα δεν υπολογίζεται σε ml αλλά στα συστατικά του. Φανταστείτε να τρώτε 100 γραμ. αρνί ή 200 γραμ. χόρτα και να θεωρείτε πως τρέφεστε θρεπτικότερα και χορταστικότερα στη δεύτερη περίπτωση.
Κάποιες μητέρες καταφεύγουν στο συμπλήρωμα γιατί, μετά το θηλασμό, το μωρό τους πάντοτε πίνει μέχρι και μισό μπιμπερό και συνεπώς δήθεν δεν χορταίνει από το γάλα τους. Όμως ο θηλασμός αφενός είναι απεριόριστος, αφετέρου κατά τη διάρκειά του η εξαγωγή γάλακτος γίνεται ολοένα δυσκολότερη (και θρεπτικότερη), με αποτέλεσμα ο κορεσμός της πείνας να αντισταθμίζεται από τη δυσκολία εξαγωγής. Συνεπώς το έμβρυο μπορεί αφενός συνειρμικά να σταματάει νωρίτερα το θηλασμό, γνωρίζοντας ότι θα ακολουθήσει το ευκολότερο στην εξαγωγή μπουκάλι, αφετέρου ποτέ κανείς δε λέει όχι σε ένα σνακ που κατεβαίνει εύκολα.
Δυστυχώς το συμπλήρωμα δρα σε βάρος του θηλασμού. Τόσο διότι το σώμα της μητέρας δεν συγχρονίζεται ποτέ με την πείνα του εμβρύου όσο και διότι το συμπλήρωμα έχει την τάση να αυξάνει σε βάρος του θηλασμού. Κάποιοι σκληροπυρηνικοί του θηλασμού υποστηρίζουν μάλιστα ότι τα ευεργετικά συστατικά του μητρικού γάλακτος θα πρέπει να μην αναμιγνύονται με ξένο γάλα (ή και με οτιδήποτε άλλο γενικώς, π.χ. χαμομήλι), προκειμένου να παραμείνουν αναλλοίωτα στο στομαχάκι του εμβρύου, διότι κάποια καταστρέφονται ή δεν απορροφώνται.
Ο θηλασμός γίνεται εύκολος μετά τις πρώτες 40 ημέρες, οπότε και εγκαθίσταται η γαλουχία, όπως λένε οι ειδικοί. Στη φάση αυτή η πείνα του μωρού είναι πλήρως συγχρονισμένη με την ιδανική παραγωγή γάλακτος από τη μητέρα.
Έρευνες έχουν αποδείξει μια σειρά ευεργετικών αποτελεσμάτων για τα μωρά που θηλάζουν. Ισχυρότερο ανοσοποιητικό (έχει αποδειχθεί ότι δρα ανασταλτικά σε ασθένειες όπως οξεία και χρόνια μέση ωτίτιδα, παχυσαρκία, ασθματική βρογχίτιδα, παιδικός καρκίνος) ιδανική ανάπτυξη (όχι μέγιστη), αυξημένη ευφυΐα λόγω ουσιών που υπάρχουν μόνο στο μητρικό γάλα, ισχυρότερος δεσμός σε μητέρα και παιδί, αυτοπεποίθηση στην ενήλικη ζωή κ.α., ενώ για τις θηλάζουσες μητέρες έχει παρατηρηθεί ότι παρουσιάζουν λιγότερο συχνά καρκίνο του μαστού, των ωοθηκών και οστεοπόρωση. Αλλωστε το μητρικό γάλα ''Είναι δωρεάν, κάνει τις αισθήσεις να λειτουργούν, πάντα διαθέσιμο, ολόφρεσκο, καθαρό, στη σωστή θερμοκρασία και όμορφα συσκευασμένο".*
*Η Αικατερίνη Ζαβού είναι Δικηγόρος παρ' Αρείω Πάγω, LLM, με ειδίκευση στο Οικογενειακό Δίκαιο και τις Συμβάσεις.
Γραφείο Χαρ. Τρικούπη 61, Αθήνα
Τηλ. επικοινωνίας 210 3820520
(Τα ποσοστά καθώς και ορισμένα ιατρικά στοιχεία δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό "Βημαγκαζίνο" τεύχος 290, Μάιος 2006, σελ. 79-82 στο αξιόλογο άρθρο "Η γενιά του μπιμπερό, γιατί οι Ελληνίδες δεν θηλάζουν")Δυστυχώς στην Ελλάδα ο θηλασμός όχι μόνο δεν προάγεται (στο εξωτερικό λειτουργούν ειδικά καφέ, εστιατόρια ακόμα και σινεμά ειδικά για θηλάζουσες), αλλά και υποβιβάζεται. Όλοι θυμόμαστε τα νεογέννητά μας να συνοδεύονται με το μπουκάλι τους από το μαιευτήριο κιόλας. Κάποιες μαίες μας είδαν το στήθος και απεφάνθησαν: «Δεν έχετε αρκετό γάλα. Να δώσετε συμπλήρωμα.»
Στον πόλεμο των πολυεθνικών γάλακτος όπου κάθε κουτί γάλακτος σκόνης κοστίζει περίπου €15 και διαρκεί 3-4 μέρες, η Ελληνίδα μητέρα αμύνεται 1) άοπλη και 2) φοβισμένη.
-Άοπλη, χωρίς τη σωστή καθοδήγηση από γιατρούς, οι οποίοι συχνά από φόβο μη δυσαρεστηθεί ο πελάτης συστήνουν εύκολα το γνωστό «συμπλήρωμα». Οι γυναίκες όμως που είναι ενημερωμένες στο θέμα του θηλασμού κατευθύνονται σε παιδίατρους που στηρίζουν το θηλασμό. Αλλά και από τις γυναίκες του περίγυρού της η θηλάζουσα μητέρα δεν έχει να περιμένει πολλά, αφού και εκείνες συνήθως έχουν μαύρα μεσάνυκτα και συνεπώς είναι αδύνατο να μεταδοθεί η πολύτιμη τέχνη του θηλασμού από γυναίκα σε γυναίκα.
-Φοβισμένη γιατί η ευθύνη του νεογέννητου είναι τεράστια και χρειάζεται ιδιαίτερη ψυχραιμία ιδίως από την άπειρη μητέρα ώστε να μην ερμηνεύει τα συνεχή κλάματα του νεογέννητου ως πείνα που προκαλεί δήθεν η ανεπάρκεια του γάλακτός της. Το συμπλήρωμα γιατρεύει αυτό τον φόβο αλλά και προσφέρει γρήγορα σωματικό βάρος. Το νεογέννητο όμως θα αργήσει να διαχωρίσει τις ανάγκες του. Το «πεινάω», «κρυώνω», «νυστάζω», «βαριέμαι», «πονάω», «με ενοχλεί το φως /η φασαρία», «θέλω αγκαλίτσα κ.λ.π.» είναι ένα κουβαράκι μέσα στην καρδούλα του, οπότε φανταστείτε σε κάθε τέτοια διαφορετική ανάγκη εμείς, αντί να προσπαθούμε να τη διαβάσουμε, να το μπουκώνουμε με ένα μπιμπερό, καλού κακού. Μήπως για αυτό αρκετοί ενήλικες όταν αντιμετωπίζουν διάφορα προσωπικά προβλήματα το ρίχνουν στο φαγητό; Προσθέστε την κακή ψυχολογική κατάσταση της λεχώνας, καθώς και το άγχος της να επιστρέψει στο κανονικό της σώμα.
Άλλες μητέρες ανησυχώντας για την ποσότητα του γάλακτος τους, το εξάγουν με τεχνητό τρόπο για να το μετρήσουν. Δυστυχώς και αυτές απογοητεύονται, αφενός γιατί η τεχνητή εξαγωγή είναι πάντοτε ελλιπής σε σχέση με το θηλασμό αφετέρου γιατί η ποιότητα του μητρικού σε σχέση με το ξένο γάλα δεν υπολογίζεται σε ml αλλά στα συστατικά του. Φανταστείτε να τρώτε 100 γραμ. αρνί ή 200 γραμ. χόρτα και να θεωρείτε πως τρέφεστε θρεπτικότερα και χορταστικότερα στη δεύτερη περίπτωση.
Κάποιες μητέρες καταφεύγουν στο συμπλήρωμα γιατί, μετά το θηλασμό, το μωρό τους πάντοτε πίνει μέχρι και μισό μπιμπερό και συνεπώς δήθεν δεν χορταίνει από το γάλα τους. Όμως ο θηλασμός αφενός είναι απεριόριστος, αφετέρου κατά τη διάρκειά του η εξαγωγή γάλακτος γίνεται ολοένα δυσκολότερη (και θρεπτικότερη), με αποτέλεσμα ο κορεσμός της πείνας να αντισταθμίζεται από τη δυσκολία εξαγωγής. Συνεπώς το έμβρυο μπορεί αφενός συνειρμικά να σταματάει νωρίτερα το θηλασμό, γνωρίζοντας ότι θα ακολουθήσει το ευκολότερο στην εξαγωγή μπουκάλι, αφετέρου ποτέ κανείς δε λέει όχι σε ένα σνακ που κατεβαίνει εύκολα.
Δυστυχώς το συμπλήρωμα δρα σε βάρος του θηλασμού. Τόσο διότι το σώμα της μητέρας δεν συγχρονίζεται ποτέ με την πείνα του εμβρύου όσο και διότι το συμπλήρωμα έχει την τάση να αυξάνει σε βάρος του θηλασμού. Κάποιοι σκληροπυρηνικοί του θηλασμού υποστηρίζουν μάλιστα ότι τα ευεργετικά συστατικά του μητρικού γάλακτος θα πρέπει να μην αναμιγνύονται με ξένο γάλα (ή και με οτιδήποτε άλλο γενικώς, π.χ. χαμομήλι), προκειμένου να παραμείνουν αναλλοίωτα στο στομαχάκι του εμβρύου, διότι κάποια καταστρέφονται ή δεν απορροφώνται.
Ο θηλασμός γίνεται εύκολος μετά τις πρώτες 40 ημέρες, οπότε και εγκαθίσταται η γαλουχία, όπως λένε οι ειδικοί. Στη φάση αυτή η πείνα του μωρού είναι πλήρως συγχρονισμένη με την ιδανική παραγωγή γάλακτος από τη μητέρα.
Έρευνες έχουν αποδείξει μια σειρά ευεργετικών αποτελεσμάτων για τα μωρά που θηλάζουν. Ισχυρότερο ανοσοποιητικό (έχει αποδειχθεί ότι δρα ανασταλτικά σε ασθένειες όπως οξεία και χρόνια μέση ωτίτιδα, παχυσαρκία, ασθματική βρογχίτιδα, παιδικός καρκίνος) ιδανική ανάπτυξη (όχι μέγιστη), αυξημένη ευφυΐα λόγω ουσιών που υπάρχουν μόνο στο μητρικό γάλα, ισχυρότερος δεσμός σε μητέρα και παιδί, αυτοπεποίθηση στην ενήλικη ζωή κ.α., ενώ για τις θηλάζουσες μητέρες έχει παρατηρηθεί ότι παρουσιάζουν λιγότερο συχνά καρκίνο του μαστού, των ωοθηκών και οστεοπόρωση. Αλλωστε το μητρικό γάλα ''Είναι δωρεάν, κάνει τις αισθήσεις να λειτουργούν, πάντα διαθέσιμο, ολόφρεσκο, καθαρό, στη σωστή θερμοκρασία και όμορφα συσκευασμένο".*
*Η Αικατερίνη Ζαβού είναι Δικηγόρος παρ' Αρείω Πάγω, LLM, με ειδίκευση στο Οικογενειακό Δίκαιο και τις Συμβάσεις.
Γραφείο Χαρ. Τρικούπη 61, Αθήνα
Τηλ. επικοινωνίας 210 3820520
